Kangurowanie – Kangaroo Mother Care: KMC – to oficjalna praktyka medyczna, której standardy opracowała Światowa Organizacja Zdrowia już w 2003 roku. Zresztą, trudno powiedzieć, że „już” – bo sama metoda, w warunkach szpitalnych została zastosowana i opisana w latach 70. (w Szwecji w 1976 roku, w Kolumbii – w 1978 roku, w USA – 1979.) Największy rozgłos zdobył Kolumbijczyk, dr Edgar Rey Sanabria, profesor neonatologii ( dziedzina medycyny zajmująca się prawidłowym rozwojem oraz schorzeniami i wadami noworodków). Zastosował tę technikę w szpitalu w Bogocie, w stosunku do wcześniaków, dla których zabrakło inkubatorów. Okazało się, że kangurowanie nie tylko ocaliło życie wielu z nich (dokładnie: śmiertelność spadła o połowę), ale i znacznie przyśpieszyło ich powrót do zdrowia, poprawiło życiowe parametry i przyśpieszyło wyjście matki i dziecka ze szpitala. Dr Rey opublikował wyniki swoich badań i upowszechnił termin „skin to skin” – „skóra do skóry”.
Początkowo KMC uznawane było za metodę, która powinna być stosowana głównie wobec dzieci przedwcześnie urodzonych, potem rozszerzono to na wszystkie niemowlęta. Obecnie na całym świecie prowadzonych jest szereg działań, które mają na celu upowszechnienie tej metody zarówno wśród pracowników placówek medycznych, jak i samych rodziców. Szczegółowe warunki KMC – waga urodzeniowa noworodka, stan zdrowia (wymagany jest stabilny oddech), technika kangurowania – określone są przez wytyczne WHO. Kangurowanie przeprowadzane jest również w szpitalach wyposażonych w nowoczesną infrastrukturę, niezależnie od stosowanych tam zabiegów medycznych. Co dwa lata odbywa się światowa konferencja medyczna, organizowana przez Międzynarodową Sieć KMC (The International Network of KMC), a 15. maja został oficjalnie mianowany Międzynarodowym Dniem Świadomego Kangurowania.
Pierwszy kontakt, położenie nagiego noworodka na gołym brzuchu i piersi matki „skórą do skóry” jest najważniejszym elementem techniki KMC. (Ale nie jedynym: według WHO do kangurowania należy też karmienie piersią.) Według wytycznych Światowej Organizacji Zdrowia kangurowanie powinno rozpocząć się tuż po porodzie (osuszeniu ciała dziecka i założeniu mu czapeczki oraz pieluchy) i trwać aż do pierwszego karmienia piersią. Wszelkie czynności, jak pomiary i ważenie, powinny być wykonane później.
Obowiązujące w Polsce od 2012 roku standardy opieki okołoporodowej (rozporządzenie ministra zdrowia) określają ten czas pierwszego kontaktu „skóry do skóry” jako 2-godzinny. Niestety, mimo że mamy tak przychylne matce i dziecku prawo, praktyka wygląda inaczej – według raportu NIK, ogłoszonego w lipcu 2016 roku, tylko 11% ankietowanych matek potwierdziło, że ich kontakt „skóra do skóry” trwał 2 godziny lub dłużej. Aż 63% rodzących kobiet mówiło, że ich pierwszy kontakt z dzieckiem wynosił mniej niż 30 minut, ale częste były też przypadki, gdy KMC potraktowano bardzo symbolicznie, dając matce dziecko „do potrzymania” na całe …5 minut.
Tak krótki czas nie pozwala wykorzystać dobroczynnego działania KMC. Pierwsze minuty po porodzie przy kontakcie „skóra do skóry” to czas wyrównywania oddechu, rytmu serca i temperatury ciała dziecka, potem następuje wymiana flory bakteryjnej między matką a noworodkiem (niezwykle ważna ze względu na jego późniejszą odporność na choroby i alergie). Najczęściej 30-40 minut po porodzie noworodek zaczyna szukać piersi. Ten pierwszy czas spędzony razem to też inwestycja w zdrowie matki – kangurujące kobiety nie tylko mają więcej pokarmu i dłużej karmią piersią, ale i są znacznie mniej podatne na tzw. baby blues oraz depresję poporodową.
W przypadku dzieci przedwcześnie urodzonych kangurowanie uzależnione jest od ich stanu zdrowia, więc ten pierwszy kontakt „skóra do skóry” może nastąpić po kilku godzinach, dniach, a nawet tygodniach. Niemniej, w tym przypadku KMC jest szalenie ważne i dla noworodka, i dla matki, która często obarcza się winą za przedwczesny poród lub stan zdrowia dziecka: kangurowanie łagodzi jej stres i polepsza samopoczucie.
Każda placówka medyczna posiada oficjalne protokoły, określające zasady i warunki kangurowania niemowląt – lekarze, pielęgniarki i położne są zobowiązani udzielić matce pełnej informacji i wsparcia. Koszulka do kangurowania powinna znaleźć się w torbie każdej rodzącej (w ostateczności można użyć do tego celu szerokiego, rozciągliwego pasa dzianiny, ale jest to znacznie mniej wygodne i mniej bezpieczne). Ta inwestycja się opłaci, bo KMA to nie jest jednorazowa czynność. Dzieci zdrowe, urodzone w terminie powinny być kangurowane co najmniej 1 godzinę dziennie, przynajmniej do ukończenia 3. miesiąca życia. Część neonatologów uważa, że należy kangurować aż do momentu, gdy dziecko samo da do zrozumienia, że kontakt „skóra do skóry” już nie jest mu niezbędny i nie będzie chciało spokojnie trwać w tej pozycji.

Szczegóły na Medbest