Wszyscy wiedzą, że pokarm kobiecy jest ważny dla dziecka, ale dlaczego?

Nie wszyscy są świadomi, co w nim jest szczególnego. Niestety, w dość sporej grupie naszego społeczeństwa, nadal pokutują mity dotyczące wpływu pokarmu mamy na przewód pokarmowy dziecka - "zbyt tłusty pokarm", "za suchy pokarm", itp. Wiadomo nie od dzisiaj, że zdrowa dieta karmiącej nie ma wpływu na skład pokarmu, o którym wiemy coraz więcej. Cały czas bowiem są poznawane nowe składniki, funkcje tych nowych i już odkrytych. Najważniejsze składniki pokarmu kobiecego przedstawiam poniżej.

 

• Cytokininy budują układ odpornościowy, stąd ich ogromne znaczenie dla małych dzieci.
• Komórki krwi mają działanie przeciwzapalne, np. limfocyty B wytwarzają przeciwciała dla danego antygenu, limfocyty T dzielą antygeny na własne i "obce".
• Nukleotydy są budulcem DNA. Ich odżywcze znaczenie jest nieznane, prawdopodobnie wpływają na funkcjonowanie układu odpornościowego. Poznana jest ich funkcja w zakresie wzmocnienia odpowiedzi na szczepienia oraz zwiększenie produkcji przeciwciał.
• Witamina A, E, C beta-karoten, laktoferyna działają antyoksydacyjnie, czyli uszkadzająco rodniki komórek nowotworowych.
• Czynniki wzrostu wpływają na dojrzewanie i różnicowanie się wielu narządów i układów, zwłaszcza pokarmowego, mają funkcje naprawcze.
• Hormony odpowiadają za gospodarkę energetyczną organizmu i wpływają na uczucie łaknienia. Ich znaczenie nie do końca jest poznane, przypuszcza się że mają wpływ na rozwój otyłości u dzieci.
• Immunoglobulina SIgA stanowi barierę ochronną przed zakażeniami bakteryjnymi, wirusowymi, itd. Pokrywa ona błonę śluzową przewodu pokarmowego i układu oddechowego stanowiąc główną barierę ochronną przed zakażeniami.
• Białko, jego ilość i skład jest stały i dieta matki nie ma wpływu na zawartość jego w pokarmie kobiecym. Białka serwatkowe są lepiej trawione. Kazeina ułatwia wchłanianie wapnia, miedzi, cynku.
• Enzymy, w pokarmie kobiecym występuje ich ponad 80. Ich zadanie to ułatwienie trawienia składników pokarmowych znajdujących się w przewodzie pokarmowym.
• Tłuszcze stanowią duże źródło kalorii, bo ok. 50%. Rodzaj diety matki karmiącej ma wpływ na skład kwasów tłuszczowych. Niekorzystne działanie trans izomerów będących w tzw. miękkich margarynach polega na przepuszczalności błon komórkowych. W diecie karmiącej powinny znajdować się tłuszcze z wątroby ryb i z mięsa ryb - są w nich długołańcuchowe wielonienasycone kwasy tłuszczowe, które mają istotne znaczenie dla rozwoju układu nerwowego, ostrości widzenia i rozwoju zdolności poznawczych.
• Cholesterol jest ważnym czynnikiem wpływającym na na rozwój układu nerwowego, a w związku z tym ma wpływ na szybko rosnący mózg. Stężenie jego w pokarmie matki jest stałe i niezależne od diety karmiącej.
• Węglowodany - głównym cukrem jest laktoza, której ilość jest niezmienna. Ten dwucukier jest wykorzystywany w procesach energetycznych i w rozwoju ośrodkowego układu nerwowego. Inny ważny cukier to oligosacharydy, których działanie m.in. jest przeciw infekcyjne.
• Witaminy zawarte w pokarmie matki są w ilości odpowiedniej dla potrzeb rozwijającego się dziecka. Witaminę, którą karmiące matki powinny suplementować dzieciom, to witamina D, bo niestety jej ilość jest niewystarczająca w pokarmie. Witamina K powinna być suplementowana wówczas, gdy rodzice nie wyrażą zgody na podanie jej domięśniowo po urodzeniu dziecka. Witamina B12 jest wskazana dla osób będących na diecie wegańskiej. Dawki witamin i częstotliwość podaży powinna być uzgodniona z lekarzem.
• Składniki mineralne i makroelementy są w odpowiedniej ilości zawarte w pokarmie. Wyjątek stanowi pokarm kobiet niedożywionych oraz na dietach rystrykcyjnych. Podawanie żelaza jest zalecane dzieciom urodzonym przedwcześnie, z ciąż bliźniaczych, z niedokrwistością.
• Podawanie wody dziecku w okresie karmienia jest zbędne, ponieważ pokarm matki zapewnia odpowiednie nawodnienie nawet w gorące dni. 
• Flora bakteryjna przewodu pokarmowego ma duży wpływ na budowanie odporności podczas całego życia. Rodzaj porodu ma ogromne znaczenie, jakie bakterie zasiedlą przewód pokarmowy dziecka. Dzieci urodzone naturalnie na początek "dostają" bakterie, które bytują w pochwie matki, następnie z jej skóry i na koniec bakterie ze środowiska w którym przebywają. Noworodki z cięcia cesarskiego dostają głównie bakterie ze środowiska, a poźniej ze skóry matki. Dzieci urodzone przedwcześnie i te, które muszą być odizolowane i przebywać w oddziale noworodkowym, głównie kolonizują się szczepami bakterii typowymi dla oddziału patologii noworodka.

Skład pokarmu kobiecego dostosowuje się do potrzeb dziecka. Jest on zależny od fazy karmienia, czasu trwania ciąży, okresu laktacji i właściwej diety matki. Jest pokarmem zalecanym do wyłącznego podawania przez pierwsze 6 miesięcy życia dziecka, właśnie ze względu na jego właściwości, skład i działanie.

Życzę sukcesów na drodze laktacyjnej.

---

Agnieszka Popławska-Topor

położna z Centrum Medycznego CMP

 

Źródło  „Karmienie piersią w teorii i praktyce” pod Red. Magdaleny Nehring-Gugulskiej, Moniki Zukowskiej-Rubik, Agnieszki Pietkiewicz.